Klaverberg

Het zal je als wandelaar, fietser of ruiter misschien verbazen, maar ooit was dit een uitgestrekt heidegebied. De laatste sporen daarvan vind je langs de boswegen, waar struikheide en rode dopheide extra kleur aan het landschap geven, met een enkele jeneverbesstruik, die de Hasseltse jenever zijn typische subtiele smaak geeft. Nu kent de Klaverberg unieke natuurwaarden door het uitgestrekte open landschap. Vlak langs de mijnterrils zie je de schapenstal met nachtweide voor de schapen en geiten die het gebied begrazen.

Sinds 2022 werd de grote zone rondom de oude mijnterrils helemaal heringericht. Een trap naar een van de terriltoppen, verbeterde wandelpaden, rustzones, amfibieplassen, een struinzone en hondenlosloopzone raakten intussen goed ingeburgerd bij de recreant. Om de natuur nog beter te beschermen werd er een groot raster rondom de mijnsteenbergen aangelegd. Buiten dit raster kan worden geruiterd, gefietst en in de winter soms zelfs geschaatst. Binnen het raster ben je op de aangeduide paden enkel te voet welkom zodat de kwetsbare natuur er minimaal wordt verstoord. Je geniet er van een zalige rust en fantastische vergezichten over het Nationaal Park en omgeving.

Op de landduinen van de Klaverberg bots je op een heus natuurfenomeen: de monumentale wintereikstoven! De groepen wintereikenstammen die je ziet waren ooit telkens één enkele boom. Omdat de bomen eeuwenlang geregeld als brandhout werden geoogst en de nieuwe scheuten op de gekapte stronken bedekt raakten onder het stuivende zand ontstonden deze meerstammige bomen. Deze oude beheervorm in combinatie met het actieve (stuivende) landduinensysteem creëerde een uniek erfgoed, de monumentale wintereikstoven zijn werkelijk indrukwekkend. 

Volgens wetenschappers zijn hun ondergrondse wortelgestellen wel tot 800 jaar oud! Als je rekening houdt met hun respectabele leeftijd, zal het je niet verwonderen dat deze eiken werden erkend als autochtone zaadbank voor het opkweken van nieuwe wintereiken die we in de omgeving aanplanten. Zich uitzaaien doen de wintereiken gelukkig ook zelf, in gans het gebied rondom deze landduinen ontdekken we geregeld nieuwe wintereiken. 
Omdat de oude hakhoutstoven intussen te lang niet meer werden gekapt is de kans dat ze een nieuwe houtoogst zouden overleven helaas erg klein geworden.
Maar omdat we deze typische beheervorm willen laten blijven bestaan,  zullen jonge wintereiken van de Klaverberg opnieuw via dit hakhoutsysteem worden beheerd.

De grove dennen rondom zullen in de toekomst verder worden uitgedund zodat de ondergroei van zomereiken, maar ook vuilbomen, lijsterbessen, berken en sporadisch enkele wintereiken verder komt vrij te staan. Via dit ijlere bos kunnen kleine open plekken ontstaan waar terug struikheide en zelfs rode dopheide groeien. Waar er nu al grote hulst groeit mag het bos meer donker blijven terwijl die enkele jeneverbes die je hier nog vindt weer stap voor stap aan de zon mag wennen. 

De klaverbladvormige landduinen van de Klaverberg zijn de restanten van de oeroude stuifduinen. Het zand van die duinen werd aangevoerd door de aanhoudende noordenwinden tijdens de laatste ijstijd. Veel later, ongeveer 14.000 jaar geleden, hoopte dit zand zich plaatselijk op tot landduinen. Ondertussen zijn de meeste gefixeerd door de aanplanting van grove en Corsicaanse dennen. Die bomen leveren niet enkel hard en sterk timmerhout, maar ook goede steunbalken voor de mijnen, wat belangrijk was voor de vroegere industrie.

De mijnterril of 'steenberg' op de Klaverberg is één van de stille getuigen van het roemrijke industriële verleden van Limburg. Wat mijnwerkers vanuit de diepe ondergrond naar de oppervlakte brachten, waren ruwe kolen. Slechts de helft van het volume bestond uit echte steenkool, de rest waren mijnstenen. Die werden op een 'afvalhoop' gegooid, al is 'hoop' wel een relatief begrip. De mijnterril op de Klaverberg is 165 meter hoog. Op de top heb je een fenomenaal uitzicht over de omgeving. Wat ooit een afvalberg was, is ondertussen een natuurgebied geworden. De Europese Unie duidde deze terril en zijn omgeving zelfs aan als habitatrichtlijngebied.