Natuuroase

Natuuroases zijn korte, bewegwijzerde lussen van ongeveer 2 kilometer. Onderweg vind je houten objecten van de hand van Atelier Sam Ponette en Atelier Nauwau. Daar kun je op zitten, liggen, hangen en de juiste oefeningen doen om tot rust te komen.

Natuuroases zijn geïnspireerd op het fenomeen bosbaden, ofte Shinrin-yoku, een therapie die in de jaren tachtig ontstond in Japan en nu ook bij ons ingang vindt. Het is wetenschappelijk bewezen dat een bosbad van een halfuur stress vermindert en je mentale weerbaarheid verhoogt. Hoe langer het bosbad, hoe groter en langduriger de voordelen zullen zijn. Natuur en Bos heeft daarom unieke plekjes ingericht, waar bezoekers met al hun zintuigen de natuur kunnen beleven om lichaam en geest tot rust te brengen.

Een natuuroase is de plek bij uitstek voor een stil, traag en meditatief verblijf in de natuur. De focus ligt er volledig op rust. Smartphones zijn er uit den boze. Kinderen en honden zijn welkom, ze moeten de rust wel respecteren uiteraard.

Een infobord in de natuuroase geeft kort uitleg over het natuurgebied waar je bent en tips om met al je zintuigen te focussen op de natuur. In sommige natuuroases zullen er, naast het infobord, nog extra bosbadtips voorzien worden bij de rustpunten op de oaselus. 

Radio 1-journalist Anke Van Meer maakte samen met de Finse bosbadgids Katriina Kilpi deze podcast. Daarin wordt haarfijn uitgelegd wat bosbaden nu precies is, op welke manier je het best een natuuroase bezoekt, en wat het allemaal voor je kan betekenen.

• Download de podcast (zip - 9,88 MB)

Heb je al gehoord van het Erasmus+project ‘Forests for Health’ dat onlangs van start ging? Het doel van dit Europees project is bruggen te slaan tussen de gezondheids- en de bosbouwsector. De toekomstige ‘Forests for Health Coaches’ zullen hun publiek bewust maken van de meervoudige rol van bossen en hun gezondheidsvoordelen. Ze werken aan de verbetering van gezondheid en welzijn door activiteiten in de natuur.

De coaches worden gekwalificeerd met behulp van een innovatief opleidingsprogramma (online of blended) ontwikkeld door deskundigen uit de bos- en gezondheidssector. De focus ligt op het bevorderen van de verbondenheid met de natuur, de impact van het contact met de natuur op het welzijn en het bewustzijn van duurzaam bosbeheer.

• Ontdek meer informatie over Forest for Health >

• 06/09/19 - Ook het havengebied heeft zijn eerste natuuroase om in te bosbaden
• 09/08/19 - Ook Bosland heeft zijn eerste natuuroase om in te bosbaden
• 08/07/19 - Ook Vlaanderen heeft zijn eerste natuuroases om in te bosbaden

Wil je zelf een natuuroase creëren op een eigen terrein, bijvoorbeeld als bedrijf? Dat kan! Hieronder geven we enkele nuttige tips hoe je die kunt inrichten.

Goed ontwikkelde bossen met een weelderige vegetatie in verschillende lagen zijn perfect voor bosbaden. Wetenschappelijke studies bevestigen dat natuur en groen bij bosbaden vooral de indruk moeten geven rijk en divers te zijn. Een grote structurele diversiteit helpt om die perceptie te verhogen. De effectieve soortenrijkdom speelt een minder belangrijke rol, omdat het vooral om de mentale gezondheidseffecten van natuur draait. Extra interessant is de aanwezigheid van water, bloemen in de lente of bessen om te plukken in het najaar.

Natuuroases moeten tegelijkertijd gesloten en poreus zijn. Je moet je er een beetje geborgen weten, maar toch verbonden met de omgeving. In natuuroases moet je optimaal alleen kunnen zijn, maar je moet er ook in groep kunnen bosbaden. Je moet er kunnen wandelen langs kleine, kronkelende paadjes en kunnen zitten, liggen en stretchen op open plekken.

De inrichting moet rustig en sereen zijn. Elementen als hang-schommelstoelen, zitstenen, boomstammetjes of een wilgenconstructie kunnen daarbij extra troeven vormen.

Bovenal kies voor het bos.

Onze natuurgebieden zijn biodivers en rijk aan plant- en diersoorten. Maar vooral: je bent er weg van alle drukte. Je hoort, ziet en ruikt het moderne leven niet meer. Er zijn alleen nog bomen of uitgestrekte natuur.

Als je eenmaal je plek gevonden hebt, ga er dan vaak heen. Bouw een intieme band op met de plek. Schrik er niet voor terug om bomen en planten aan te raken. Kijk aandachtig hoe de plek tijdens het jaar verandert.

Ga niet gewoon traag, ren noch jog.

Wandelen, joggen, nordic walking… mogen dan wel goed voor je zijn, bosbaden is iets anders. Traagheid is hét geheim van bosbaden. Kuier, struin, focus op de natuur en observeer wat je hoort, ziet, ruikt en voelt.

Heilig vele en de juiste bosbaaduren.

De absolute minimumduur voor een bosbad is tien minuten. Een snelle douche, zeg maar. Idealiter trek je voor minstens twintig minuten het bos in. Helemaal optimaal is dat je per week twee uur in de natuur doorbrengt à rato van dertig minuten per dag. Als dat niet lukt, plan dan elke maand gedurende drie opeenvolgende dagen een bosbad van twee uur.

En dan nog dit: een bosbad is op z’n best bij zonsopgang of zonsondergang.

Op uw gsm zult gij niet gluren.

Neem alleen mee wat je nodig hebt. Als je gsm daarbij hoort, zet het geluid dan af en stop hem in je zak. Neem tijdens je bosbad geen foto’s.

Denk niet na, voel weer wat een zintuig is.

Adem traag en diep in en uit, merk op dat de lucht fris en zuiver is en maak al je zintuigen wakker.
Zie de zonnestralen die door het bladerdak priemen en de planten die de bodem bekleden. Piep in holle bomen en loer naar dieren en vogels. Stop en onderzoek de patronen op bladeren, boomschors en stenen. Staar strak naar iets dat je interesseert. Draai je om en kijk naar de natuur achter je.
Ruik de bosbodem, de bloemen die bloeien en de geuren die de wind meebrengt.
Hoor de wind ruisen in de bomen. Luister en ontdek ritmes. Luistervink hoe de verschillende vogels met elkaar praten.  
Voel de zon. Raak bomen en bladeren aan. Met je handen, maar ook met je knie, je tong of je neus. Trek je schoenen uit en voel de wereld onder je voeten, het water. Verzamel bladeren, takken en twijgjes, vruchten… Volg de volledige lengte van een tak of rank met je hand.

Vind je dit moeilijk? Met enkele tips & tricks kun je jezelf 'uit' je hoofd houden. Hiermee bedoelen we: weg van je gedachten en bij de les, aandachtig en bewust aanwezig in de natuur.  

Breng een verrekijker of een vergrootglas mee en kijk nog beter.
Ga op je handen staan en zie de bomen ondersteboven.  
Kom samen met een kind en vraag wat het ziet.
Zoek goede verstopplekken, net zoals een kind dat zou doen.
Loop eens achterwaarts.
Volg het traject van een mier.
Zoek naar de symmetrie en patronen die voorkomen in de natuur.
Tel de verschillende tinten groen die je ziet.

Doe nooit wat ongezellig is.

Voor sommige mensen volstaat het gezelschap van bomen niet. Als bosbaden nieuw voor je is of als je een plek nog niet goed kent, kun je een of twee vrienden meebrengen. Je kunt elkaar eraan herinneren dat kuieren het tempo is.

Vier het dromen en fantaseren.

Verzin een verhaal dat zich afspeelt op je bosbaadplek.
Geef het bos een cadeau (geen afval): een haarlok, een kus, een gedicht of gebed, een collage gemaakt met wat je in het bos vindt...
Laat je zorgen achter bij de ingang van het bos.
Kijk rond en plaats in gedachten de dingen/mensen waarvoor je dankbaar bent.

Hou je niet in.

Zing, spring, stretch, huil, bid, (glim)lach, bewonder.
Raap zwerfvuil op.
Slinger of doe enkele tai-chi- of yogahoudingen.
Herhaal bij het wandelen één woord als een soort van mantra.
Lees een gedicht over de natuur voor je gaat bosbaden. Zo kom je in de sfeer.

Spreek voor je vertrekt een voornemen uit.

Bronnen:

• https://www.forestbathingcentral.com/tag/beginner-forest-bathing 
• https://learn.eartheasy.com/articles/how-to-take-a-forest-bath 
• https://www.treesforcities.org/stories/a-beginners-guide-to-urban-forest...
• https://healingforest.org/learn/