‘Natuur op wandelafstand’: vijf pilootprojecten’ wijzen de weg naar groene zorgomgevingen in Vlaanderen

Natuur voor zorg & zorg voor natuur

De positieve impact van natuur op onze gezondheid kent inmiddels een brede wetenschappelijke onderbouwing. Natuur zien en in de natuur actief zijn, is goed voor onze fysieke, mentale en sociale gezondheid. Zo vermindert het de kans op obesitas, allergieën en te hoge bloeddruk. Daarnaast vermindert het stress, verhoogt het ons psychisch welzijn en cognitieve prestaties en leidt het tot minder eenzaamheid en meer verbondenheid. Hoe biodiverser de omgeving, hoe groter de effecten.
Een gezonde biodiversiteit is essentieel voor onze gezondheid. De samenhang en diversiteit aan biotopen, soorten en genen is echter wereldwijd in een drastisch tempo aan het afnemen. Het is daarom cruciaal dat we ons inzetten voor het behoud en herstel van een biodiverse leefomgeving.

Naar groene zorgvoorzieningen in Vlaanderen …

Het doel van ‘Natuur op wandelafstand’ is zorgvoorzieningen transformeren tot plekken waar natuur en zorg naadloos samen sporen. Plekken waar de natuur helpt om zorg te dragen voor de mens: om te wandelen, om te mediteren, voor therapie… Plekken waar ook gewerkt wordt aan herstel van de biodiversiteit.

…via vijf pilootprojecten

Het doel van het project is om inspirerende voorbeelden, een praktische toolbox en een wetenschappelijk onderbouwd kwaliteitskader te ontwikkelen. Dit door bij vijf geselecteerde pilootprojecten de komende drie jaar te experimenteren met verschillende natuuroplossingen en zorgactiviteiten in de natuur.
De praktische tips en tricks die worden ontwikkeld, zijn er voor iedereen die met ‘natuur op wandelafstand’ aan de slag wil. De uitkomst van dit project zal breed toepasbaar zijn, ongeacht doelgroep, locatie of budget van de zorgvoorziening. Andere zorgvoorzieningen en organisaties en lokale besturen worden zo geïnspireerd om zelf soortgelijke initiatieven te starten.

Goedele Van der Spiegel, administrateur-generaal van het Agentschap voor Natuur en Bos, benadrukt dat, “Wat we doen met ‘Natuur op wandelafstand’ is de theorie rond zorg en ecologie vertalen naar concrete uitvoering op terrein. Bovendien realiseren we via de vijf pilootprojecten niet alleen biodiverse en klimaatadaptieve zorgomgevingen, we zorgen meteen voor een praktische toolbox met tips en tricks zodat zorgvoorzieningen hier in de toekomst zelf mee aan de slag kunnen. Dat totaalplaatje maakt dit project zo uniek en waardevol.“

“Het is voor de Stichting een privilege om dit soort initiatieven te mogen ondersteunen, vanuit het directe maatschappelijke belang, ons kompas als actor van verandering. Bovendien is dit een schoolvoorbeeld van onze geïntegreerde werking, over de inhoudelijke programma’s heen, Klimaat en Gezondheid in een vruchtbare symbiose.”, zegt Sofie Bekaert, Head of programme Gezondheid bij de Koning Boudewijnstichting.

“Artsen weten dat veel van hun patiënten te weinig buiten komen. Daar valt nog veel gezondheidswinst te boeken. Hoewel de natuur niet verheerlijkt moet worden, kan deze wel een nuttige bijdrage leveren, bijvoorbeeld bij revalidatie na een operatie, voor de gezondheid van iemand met dementie of diabetes. De pilootsprojecten vormen een rijke bron voor verder praktijkgericht onderzoek door de Universiteit Antwerpen.”

“Voor HOGENT en UGent is dit een mooie verderzetting en vertaling van ons interdisciplinair en praktijkgericht onderzoek ‘biodivers zorggroen’. We zijn er al jaren van overtuigd: groen doet goed, maar biodivers doet beter!”

De 5 pilootprojecten krijgen naast financiële middelen ook transdisciplinaire ondersteuning op maat

De vijf pilootprojecten – VIRO vzw in Brugge, CAR Glorieux in Ronse, Raakzaam vzw in Sint-Niklaas, Asster in Sint-Truiden en Ter Heide in Zonhoven – zullen als voorbeeldprojecten dienen en krijgen intensieve ondersteuning en financiering. Zo investeert het Agentschap voor Natuur en Bos €900.000 en de Koning Boudewijnstichting nog eens €150.000. Een beschrijving van de projecten, vindt u hier. 

Gedurende de looptijd van september 2024 tot december 2027, zullen de 5 pilootprojecten deelnemen aan een lerend netwerk en wetenschappelijk begeleid worden door de Universiteit Antwerpen en het consortium HOGENT/UGent.

Voor meer informatie over ‘Natuur op wandelafstand’, bezoek de website   natuuropwandelafstand.natuurenbos.be.