Kriebelend zand

Het wandelpad leidt je langs de rozen, duinen en stoven van het gebied. In de open duinen kun je genieten van het zand tussen je tenen.
Ben je met de fiets of de mountainbike? Dan kun je ook een kleine glimp opvangen van het gebied. Het verharde pad in de promotietuin van Den Blakken is toegankelijk voor rolstoelgebruikers en voor mensen met een visuele beperking is er de zintuigentuin. Na deze sportieve inspanningen kun je nagenieten met een drankje en hapje in De Noteloze Notelaer terwijl de kinderen zich nog verder uitleven op het speelpleintje.

Moet er nog zand zijn?

Deze rivierduinen zijn ongeveer 15.000 jaar geleden ontstaan tijdens de laatste IJstijd. De Schelde schuurde toen diepe geulen in de lagen met dekzand. Het stromende water voerde dit zand mee om het verderop weer af te zetten. Zo ontstonden zandbanken in en naast de slingerende rivierbedding, waar het spel van water en zand opnieuw kon beginnen. In droge periodes pikten de overwegende westenwinden het zand op, tot het verderop bijeen waaide tot hoge duinen.

In de loop der jaren werden de Warandeduinen bebost en kreeg de wind steeds minder vrij spel om met de duinen op de loop te gaan. Daarom zal Natuur en Bos op bepaalde plaatsen rondom de duinen stukken jong bos rooien, zodat de wind weer zijn werk kan doen.

Leven in de woestijn

De Warandeduinen hebben wat weg van een woestijn. Op zonnige dagen is het er snikheet, maar ’s nachts is het er vaak rillen van de kou. Slechts weinig dieren zijn gehard tegen deze omstandigheden, maar sommige insecten als mieren, zandbijen en zandloopkevers voelen zich hier juist in hun sas.

Ook de plantengroei op de stuifduinen is schaars. Buntgras en zandzegge zijn de eerste soorten die in de stuifzone opduiken. Zandzegge groeit netjes op een rij en vormt zo een ketting die het zand vasthoudt. Verderop in de stuifzone ontdek je misschien nog planten als brem, het zandblauwtje of het muizenoortje.

Rond de stoof…

Onderweg ontmoet je ook vast en zeker de imposante hakhoutstoven van eik en beuk. Ze hebben ondertussen al de gezegende leeftijd van 400 -500 jaar bereikt! Ze worden al eeuwenlang als hakhout beheerd en dit houdt deze bomen eeuwig jong…

Bij hakhoutbeheer wordt de boom om de 15 à 20 jaar tot op de grond gekapt en blijven enkel de wortels en de stamaanzet – de stobbe – over. Bij bepaalde boomsoorten groeien hier, aan de buitenzijde, gemakkelijk weer twijgen uit. Als die later ook weer gekapt worden, wordt de stobbe steeds breder. De afgezaagde takken waren vroeger fel gegeerd als brandhout maar ook als geriefhout om er stelen voor bezems, hamers,… of houten afsluitingen van te maken.

Daar buiten loopt een schaap…

In de lente en nazomer is de kans groot dat je ergens in de Warandeduinen schapen tegen het lijf loopt. Natuur en Bos doet hiervoor beroep op een herder. Hij laat zijn schapen binnen een verplaatsbaar raster grazen op de zandduinen of schrale graslanden, wanneer deze dreigen dicht te groeien met allerlei grassen en kruiden. De grazende schapen scheren de graslandjes opnieuw kort en houden de zandduinen kaal. Als het graaswerk van de schapen erop zit, verhuizen ze naar een volgend perceel. Voeder de schapen niet, want dan hebben ze minder honger en laten ze de begroeiing ongemoeid!
Omwille van de schapen, dien je ook je hond aan de leiband te houden.

Natuurreservaat

In de volksmond in Wetteren noemt men dit gebied nog steeds de Zandbergen of De Speelbos. In 2001 werden de Zandbergen erkend als natuurreservaat en kreeg het de officiële benaming van Warandeduinen – Speelbos.