Komgronden van Lampernisse

In de Komgronden van Lampernisse strijken veel vogels neer die je elders niet meer vaak ziet. Je vindt hier zowel de overwinteraars, zoals velduil, smient, blauwe kiekendief, goudplevier, watersnip en wulp, als talloze broedvogels zoals wilde eend, slobeend, zomertaling, scholekster, veldleeuwerik, boerenzwaluw, rietzanger, gele kwikstaart, kleine karekiet en rietgors. Kievit, grutto en tureluur zijn typische weidevogels. De talrijke slootjes rond de weiden met kamgras en veldgerst zorgen voor een grote rijkdom aan water- en oeverplanten, zoals gele lis, zwanebloem, grote waterweegbree en waterzuring. Uniek in de Komgronden van Lampernisse zijn moeraszoutgras, grote watereppe en de vrij zeldzame lidsteng.

De Komgronden van Lampernisse vormen een uniek polderlandschap. De ondergrond bestaat vooral uit zeeklei. Onder de oppervlakkige kleilaag, aangevoerd door vroegere zeeën, ligt een dikke laag turf. De zee verdween en de bodem verzakte door uitdroging van de turf. De vroegere kreken waren echter gedeeltelijk met zand opgevuld en bleven op hun niveau. Zo ontstond een omkering van het reliëf: hogere kreekruggen naast de lager gelegen komgronden. Hoe lager, hoe natter en hoe meer graslanden. Op de wat hoger gelegen plateaus met een zandige ondergrond, bevindt zich van oudsher de meeste bewoning, wegen en akkers. Op de lagergelegen komgronden ligt het open weidelandschap. Een grillig slotenpatroon, vroeger de natuurlijke afsluiting voor vee, omringt de weiden.

In 1993 klasseerde de Vlaamse overheid de Komgronden als landschap, waardoor de historische, landschappelijke en ecologische waarden van dit uniek poldergebied bescherming genoten. Er werden heel wat inrichtingsmaatregelen getroffen. Men legde onder andere oeverstroken aan en plantte hagen op de overgangen tussen de kreekruggronden en de komgronden. In een zone van 340 hectare rond de Kripshoek herstelden nieuw aangelegde stuwtjes en dammetjes de hogere slootpeilen in de winterperiode.

De oudste relicten van de Komgronden in Lampernisse vind je in de komgronden zelf. De site 'Leenhof ter Wissche' en de site 'Palinghoek' verwijzen naar historische hoeven die omringd waren door walgrachten. Het Leenhof Ter Wissche was in de 14de eeuw de belangrijkste omwalde hoeve van Lampernisse.