Kluisbos

Het Kluisbos kreeg heel wat klappen te verwerken. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verdween heel veel bos maar ook later door de ontginning van zavel en veldsteen. Met een doordacht beheerplan wil het Agentschap voor Natuur en Bos het monotone karakter van het Kluisbos, waar eik en beuk domineren, doorbreken. Gerichte kappingen creëren open plekken in het dikke, zonwerende bladerdak en geven andere plantensoorten weer de kans zich te ontwikkelen. Het resultaat is een gevarieerde en ecologisch waardevollere fauna en flora.

Hoewel beuk prominent aanwezig is, zie je ook andere soorten in dit gemengde bos zoals eik, esdoorn, berk, tamme kastanjes, populieren, grove en zwarte den. Op vele plaatsen zorgt het dichte bladerdek voor het ontbreken van ondergroei.

Een deel van het Kluisbos is voorbehouden voor spontane natuurlijke ontwikkeling (het vroegere bosreservaat). Hier mag de natuur ongeremd haar gang gaan. Dit principe wordt uitgebreid naar de andere openbare bosdelen aan Vlaamse zijde. Omgevallen bomen vormen er een belangrijk leefgebied voor o.a. paddenstoelen en talrijke doodhoutkevers die zorgen voor de terugkeer van het hout als voedingsbodem. Typische bosdieren als bosuil, boomklever, ree, kuifmees, eekhoorn, goudhaantje, bosmuis, grauwe vliegenvanger,… profiteren van de gedekte tafel. Open plekken binnen het bos met bloemrijk grasland, heide zijn belangrijk als leef- en jachtgebied voor soorten als hazelworm, wilde bijen, vleermuizen, enz. Deze worden gefaseerd gemaaid. Bronbeken en poelen vormen een trekpleister voor de vuursalamander en vinpootsalamander.

Breng in het Kluisbos zeker een bezoek aan Peetje en Meetje. Deze twee grote rotsblokken zijn de voetstukken van een dolmen, een offertafel van de Keltische druïden. Een andere bezienswaardigheid is de Toren. Kwatongen fluisteren dat de bosgeuzen hier vroeger het volk toespraken om hen tot het protestantisme te bekeren. De katholieken maakten fel jacht op deze bosgeuzen. Vandaar dat ze zich op moeilijk toegankelijke plekken schuil hielden. Het Kluisbos was hiervoor ideaal.

De meeste bomen van het Kluisbos werden aangeplant na de Eerste Wereldoorlog. Zoals in vele Vlaamse heuvels werden er in de Kluisberg ook veldstenen en zavel uitgegraven. De kuilen die achterbleven, raakten stilaan weer begroeid met struiken en bomen. In 1977 bouwde men de grootste zavelgroeve om tot het recreatiedomein Kluisbos met zwem- en sportmogelijkheden. De site van het recreatiedomein vormt het voorwerp van een natuurherstelproject.

Het Agentschap voor Natuur en Bos en de gemeente Kluisbergen beheren het merendeel van het Kluisbos.

Wandelen, paardrijden, mountainbiken en gravelbiken zijn mogelijk. Hou wel rekening met de hellingen van de Vlaamse Ardennen. Wandelen kan via het wandelknooppuntnetwerk dat naadloos aansluit op het Waalse wandelnetwerk. Kwetsbare boszones worden tijdelijk afgeschermd om bosherstel en de terugkeer van kwetsbare voorjaarsbloeiers, waaronder de wilde hyacint, te bevorderen. Een ingerichte speelzone met leuke houten toestellen verwent de jongste bezoekers.