© Adobe Stock
Patrijzen
Thema van het dossier
Dieren en planten

Patrijs

De patrijs is een typische plattelandsvogel die, net als vele andere minder bekende akkervogels, lijdt onder de intensivering van de landbouw. Door het maximaliseren van het landbouwareaal en het gebruik van pesticiden en herbiciden daalt de habitatkwaliteit van de patrijs. Ze vinden minder beschutting en minder voedsel, de nesten gaan verloren, de kuikens sterven of worden gedood door landbouwwerkzaamheden of predatoren. Aan de hand van voorjaarstellingen, biotoopverbetering en controle proberen we deze soort beter te beschermen.

De achteruitgang van de populatie van patrijs is niet alleen een probleem in Vlaanderen, maar in heel Europa. De soort staat dan ook als kwetsbaar op de rode lijst. De patrijs is een paraplusoort voor akkervogels in het algemeen: waar het goed gaat met de patrijs, gaat het meestal goed met de volledige akkerbiodiversiteit.

Jagers zijn vaak sterke bondgenoten in de bescherming van de patrijs. Voor velen klinkt dat als een contradictie, maar jagers willen vooral duurzaam jagen. Als jagers in de toekomst nog op patrijzen willen jagen, moeten ze er dus voor zorgen dat er nog voldoende zijn om de toelating hiervoor te krijgen van de overheid. Daarom doen ze inspanningen om ervoor te zorgen dat patrijzen kunnen overleven en zich talrijk kunnen voortplanten.

Gestandaardiseerde voorjaarstellingen

In het beleid rond de patrijs is het opvolgen van de populatie zeer belangrijk. Daarom tellen jagers elk jaar de broedkoppels en geven ze die cijfers door aan het Agentschap voor Natuur en Bos. Tot nu toe was er echter geen standaardmanier om die telling uit te voeren. Dat zorgde soms voor twijfels over de tellingen.

Daarom heeft het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) een gestandaardiseerd telprotocol gemaakt. Vanaf 2021 wordt dat in heel Vlaanderen uitgerold. Daarbij gaan jagers in de periode van 15 januari tot en met 31 maart het veld in. Op vaste telpunten in hun jachtterrein spelen zij het geluid van een roepende patrijs af en checken ze of ze patrijzen zien die op het geluid reageren. Die waarnemingen noteren ze op een kaart. Natuur en Bos verzamelt die kaarten. INBO verwerkt de informatie tot wetenschappelijke gegevens die de basis vormen voor het beleid.

Wil je gebruik maken van een papieren kaart (A4 formaat) om de tellingen voor te bereiden of uit te voeren, dan kun je die downloaden via een van onderstaande links.

Verkies je een luchtfoto als basiskaart? Volg dan de volgende link bij de provincie waarin je WBE valt. Je vindt je kaart terug door te zoeken op je jachtterreinnummer: 

Verkies je een topografische kaart als achtergrond? Volg dan de volgende link bij de provincie waarin jouw WBE valt. Je vindt je kaart als je zoekt via je jachtterreinnummer: 

Biotoopverbetering

Wil men op een duurzame manier patrijzen blijven bejagen, is ook de verbetering van de akkerbiotoop belangrijk in het beleid rond patrijs. In het faunabeheerplan geven de jagers aan hoe ze meewerken aan een patrijsvriendelijke biotoop. Wildbeheereenheden kunnen subsidies krijgen voor het inzaaien van akkers met mengsels die aantrekkelijk zijn voor insecten en akkervogels.

Controle

Tot slot wordt ook extra ingezet op controle. Natuurinspectie ziet er op toe dat er geen illegale jacht plaatsvindt, dat er geen illegale uitzettingen gebeuren, dat er geen kleine landschapselementen vernietigd worden, dat mensen hun honden niet laten loslopen in het veld, enzovoort. Om dat te ondersteunen laat Natuur en Bos onderzoek doen naar patrijzengenetica en naar de betrouwbaarheid van de tellingen.

Op deze pagina