World Wetlands Day 2025: Zwinuitbreiding als remedie tegen biodiversiteitscrisis

Internationale luchthaven voor vogels

De voorbije zes jaar maakte het Zwin Natuur Park zijn naam als internationale luchthaven voor vogels volop waar. Deze winter scheerden de aantallen watervogels hoge toppen. Duizenden ganzen, eenden en steltlopers maken van deze Europese topnatuur gebruik om er de winter door te brengen. De nieuwe en herstelde slikken en schorren zorgden immers voor een enorme toename van het bodemleven zoals wormen, kreeftjes en slakken.

Van waar komen al die vogels?

De meeste ganzen, eenden en steltlopers zijn afkomstig uit de noordelijke taiga’s en toendra’s, gebieden die niet geschikt zijn om de winter door te brengen. Bij ons vinden ze voedsel en rust: twee cruciale elementen om de lange winter door te komen vooraleer ze in de lente weer terug naar het Hoge Noorden vliegen. Het voedselaanbod in de slikken en schorren van het Zwin moet enorm zijn om al die duizenden vogels elke dag weer van voedsel te kunnen voorzien.

Bij de ganzen gaat het om grauwe ganzen, kolganzen en brandganzen. Op vlak van eenden maken vooral bergeenden, wilde eenden en smienten de dienst uit. Bij de steltlopers, een soortengroep waarvoor het Zwin een van de belangrijkste gebieden van België is, gaat het vooral om bonte strandlopers, tureluurs, wulpen, scholeksters, kieviten en goudplevieren.

Natuurherstel werkt!

De grote aantallen watervogels die er nu voorkomen bewijzen dat het uitgebreide Zwin, waaraan de voorbije jaren hard gewerkt werd door het Agentschap voor Natuur en Bos in samenwerking met Vlaamse en Nederlandse partners, onmiskenbaar zijn vruchten afwerpt. Rond de eeuwwisseling had de Zwinvlakte veel van zijn grandeur verloren voor watervogels. Het grootschalige habitatherstel heeft voor een duidelijke kentering gezorgd.

Waterrijke gebieden beschermen voor onze toekomst

Waterrijke gebieden zijn van onschatbare waarde voor de biodiversiteit. Ze spelen ook een ontzettend belangrijke rol in de problematiek van de klimaatopwarming: waterrijke gebieden kunnen immers enorme hoeveelheden CO² opslaan en zijn dus cruciaal om bepaalde gevolgen van klimaatverandering te counteren. Hun bescherming is dus essentieel voor onze toekomst.

Daarom zet het Agentschap voor Natuur en Bos sterk in op het herstel van natte natuur. Vorig jaar realiseerde het bijvoorbeeld meerdere projecten binnen het Blue Deal-programma van de Vlaamse Overheid in natuurgebieden zoals Grote Nete, Zammelsbroek, De Maatjes, Kamp Beverlo, Poortersbossen en meer.

Ramsar-Conventie en World Wetlands Day 2025

De World Wetlands Day wordt sinds 2021 georganiseerd in het kader van de internationale Ramsar-Conventie uit 1971. Die conventie zorgt voor de wereldwijde bescherming van waterrijke gebieden als verblijfplaats voor watervogels en wil het verstandig gebruik van watergebieden bevorderen. Het Zwin is een van de negen gebieden in België die aangeduid zijn als Ramsar-gebied. De overige drie in Vlaanderen zijn: de IJzerbroeken, de schorren van de Beneden-Schelde en de Kalmthoutse heide.

Weekendwandelingen

Wie meer wil weten over de vele watervogels die in het Zwin Natuur Park voorkomen, kan aansluiten bij een weekendwandeling in de Zwinvlakte onder leiding van een ervaren Zwingids. Elke zaterdag en zondag om 14 uur en op zondag ook op 10 uur. Meer info op www.zwin.be.

Je vindt de rapporten van de monitoring van het Zwin op www.natuurenbos.be/zwin-in-verandering.