Walsbergen

De kern van dit gebied wordt gevormd door zeer soortenrijke vochtige en voedselarme graslanden op stuwwatergronden. Het leempakket dat meer naar het noorden en zuiden enkele meters dik is, ontbreekt hier waardoor de onderliggende kleilaag aan de oppervlakte ligt. In het verleden werd de klei vermoedelijk kleinschalig ontgonnen, waardoor zeer vochtige depressies ontstonden. In vochtige perioden blijft regenwater en stuwwater op de klei staan, waardoor het gebied meestal tot in het late voorjaar zeer vochtig is. Tijdens droge zomers kan het stuwwater echter volledig verdwijnen, waardoor de gronden sterk uitdrogen. Het voedselarme substraat, de schommelende watertafel en het insijpelen van iets kalkrijker water uit de omringende leempakketten zorgt voor bijzondere groeiomstandigheden, die de aanwezigheid van bijzondere planten verklaart.

Sinds 1996 wordt dit gebied natuurgericht beheerd en is de soortendiversiteit vooral in het oostelijk perceel sterk toegenomen. Het beheer bestaat uit een jaarlijkse late maaibeurt vanaf augustus, gevolgd door een nabegrazing, vroeger met paarden en sinds kort met schapen. De nabegrazing loopt meestal door tot in het vroege voorjaar, zodat de grasmat bij het begin van het vegetatieseizoen zeer kort en open is. De omschakeling naar schapenbegrazing heeft te maken met de toenemende kwetsbaarheid van het gebied: de zeer vochtige bodems worden immers gemakkelijk stukgelopen.

In de hooilanden worden de nattere delen gedomineerd door veldrus, waarin grote vlekken grote ratelaar, wilde bertram en knoopkruid opvallen. Verspreid over het terrein verschijnen er ieder jaar meer een meer grote groepen brede orchis, gevlekte orchis en rietorchis. Op schralere stukken komt ook vrij veel tormentil en lokaal blauwe knoop voor. Andere merkwaardige soorten zijn onder meer blauwe zegge, zeegroene zegge en tandjesgras. Zilverschoon komt veel voor en is typisch voor de aanwezigheid van stuwwater. Op een iets droger terreintje komt dan weer de zeldzame kattendoorn voor, wat wijst op de aanwezigheid van kalk.

De wilgen-, berken- en essenstruwelen tussen de hooilanden krijgen een hakhoutbeheer, zodat de schaduw op de hooilanden beperkt blijft.

De graslanden worden omzoomd door enkele oudere eiken- en beukenbestanden en door een reeks houtkanten. De beslotenheid van het natuurgebied contrasteert fel met het uitgestrekte open akkerbouwgebied ten zuiden ervan. Ook daardoor vormt het gebied een rustgebied voor reeën, hazen en vossen. Je kunt er ook veel soorten vogels spotten: buizerd, boomvalk, boomklever, grote bonte specht, wielewaal, torenvalk, sperwer en geelgors.

De bestaande poel werd geruimd om verlanding tegen te gaan en er werden twee bijkomende poelen aangelegd voor de kamsalamander en alpenwatersalamander.

Fietsers en wandelaars kunnen gebruik maken van de fiets- en wandelpaden in het uitgestrekte landbouwgebied tussen Wommersom, Melkwezer en Orsmaal. Het Walsbergenpad dat van noord naar zuid door het gebied loopt, is vrij toegankelijk voor wandelaars. Het domein heeft geen eigen parkeervoorzieningen. Je kunt wel je fiets kwijt in de fietsstalplaatsen aan de infopunten. Hou er bij het plannen van je tocht rekening mee dat veel van de landbouwwegen ten zuiden van Walsbergen uitsluitend toegankelijk zijn voor wandelaars, fietsers en landbouwverkeer. Informatie over wandel- en fietspaden in de wijde omgeving van Walsbergen, vind je op de website van de gemeente Linter.