Hoge Rielen

De Hoge Rielen was ooit een Brits militair domein. Het was een munitieopslagplaats -British Arm Depot (BAD III)- en is begin jaren 1950 aangelegd met betonbanen, barakken met zandwallen, bluswaterbassins en volledig omheind met prikkeldraad. Al in 1975 verviel het militair belang en kreeg het domein een nieuwe bestemming als jeugdverblijfsdomein. De oude munitieloodsen werden verbouwd tot paviljoenen terwijl de vroegere akkers en hooilanden geschikt bleken als kampeerterreinen.

Tijdens de laatste ijstijd werd in de Kempen een meters dikke laag zand afgezet. Het zand werd door de wind aangevoerd vanuit de toenmalig droog liggende Noordzee.  Lokaal ontstonden zo duinen, de zogenaamde dekzandduinen. Veel later, tijdens de middeleeuwen, gingen deze duinen onder invloed van ontbossing en overbegrazing opnieuw stuiven. Het zijn deze duinen die je over grote delen van Hoge Rielen ‘onder’ het bos en her en der in het heidelandschap terug te vinden zijn. Landduinen zorgen voor fraaie landschappen met heel aparte plant- en diersoorten zoals struikheide, buntgras,  mierenleeuw en boomleeuwerik. Om die bijzondere natuur te beschermen, is het natuurgebied De Duinen niet toegankelijk.

Tot het begin van de 20e eeuw bestond De Hoge Rielen vooral uit heide en (stuif)duinen. Het gebied was gekend als ‘Rielen Heijde’. Daarna werd bijna het hele gebied bebost met grove den. Halverwege de jaren 1990 werd lokaal gestart met heide- en landduinherstel. Aanvankelijk gebeurde dit vooral door vrijwilligers, veelal jeugdgroepen.  Om verbossing tegen te gaan en de typische flora en fauna te bewaren, grazen hier jaarlijks schapen. Ook jeugdgroepen en scholen steken een handje toe door het verwijderen van jonge boompjes.

Op oude kaarten is De Goorkens een laaggelegen vochtig gebied. Wellicht was het van oudsher een heideveentje. In de loop van de 18e-19e eeuw is het gebied gedraineerd en omgezet tot akker. Deze landbouwenclave werd omstreeks 1940 terug verlaten waarbij grote delen spontaan bebosten. Vanaf de jaren 1980-1990 kreeg natuurbeheer verhoogde aandacht waarbij geopteerd wordt om een mozaïek van heide, bos en wilgenstruweel te ontwikkelen.

De bossen in De Hoge Rielen worden gedomineerd door grove den maar ook zomereik is talrijk aanwezig. De bossen vormen we geleidelijk om naar een meer gemengd bos met meer inheemse loofbomen.

De open natuurgebieden (heiden, duinen, vennen en graslanden) zijn onderling verbonden door open natuurverbindingen. Planten en dieren krijgen hierdoor meer kansen om te migreren. Voor het open houden van de natuurverbindingen maken we vooral gebruik van schapenbegrazing, zowel in rasters als met herder en hond.

Het beheer van de heidegebieden omvat een combinatie van maaien of uittrekken van boomopslag, schapenbegrazing, maaien en kleinschalig plaggen.

Je kan in de Hoge Rielen de typische bosvogelsoorten vinden zoals zwarte specht, grote bonte specht, bosuil, boomkruiper, boomklever, goudhaan, kuifmees, houtsnip, goudvink,  … . In de heidesfeer kan je onder andere boompieper, boomleeuwerik, roodborsttapuit en nachtzwaluw spotten.

De grootste biodiversiteit in het gebied is wellicht te vinden onder de ongewervelden (spinnen, kevers, zandbijen, zandwespen,  …). Vooral de soorten van de open, zandige duinen zijn vaak bijzonder en specifiek gebonden aan warme, pionierende plekken. Niet zelden hebben ze sprekende namen zoals hottentottenvilla, duinheidedwerg, roodbruine heiderouwzwever, heidekakkerlak, korstmosrenspin, bonte komkommerspin, heidelangpootmug, gele tubebij, bijlsprietje, heideviltbij, gladde knoopwesp, harkwesp, … .

Met wat geluk zie je ook bijzondere dagvlinders of libellen als bruine eikenpage, groentje, kleine parelmoervlinder, venwitsnuitlibel, … !

Je kan het gebied al wandelend, lopend of met de fiets ontdekken. Of heb je het liever avontuurlijker dan is er een klimbos of kan je een oriëntatieloop doen. Honden zijn niet toegelaten in het gebied (speelbos). De natuurgebieden ‘De Duinen’ en ‘De Goorkens’ zijn enkel toegankelijk onder begeleiding, ‘De Grote Heide’ en ‘De Kleine Heide’ zijn vrij toegankelijk op de paadjes.