1 Context en bronvermelding

Dit document beschrijft een aantal meetvragen op basis van de gegevens van de Vlaamse bosinventaris.

Voor meer context : zie website van het Agentschap Natuur en bos

Bronvermelding : Govaere L. & Leyman A. (2022). Vlaamse bosinventarisatie Agentschap Natuur en Bos (VBI1: 1997-1999; VBI2: 2009-2018).

2 Natuurlijke verjonging

Het al dan niet voorkomen van zaailingen in de kruidlaag (< 80 cm hoogte) geeft een beeld van de natuurlijke verjonging in de bosbestanden.

We beperken ons hierna tot de meest voorkomende boomsoorten, aangevuld met enkele andere soorten waar we graag de aandacht op vestigen, zoals Amerikaanse vogelkers, Wilde Lijsterbes en Hazelaar.

2.1 Kans op voorkomen

Onderstaande figuur en tabel tonen de kans op natuurlijke verjonging per boomsoort voor heel Vlaanderen (zaailingen in de kruidlaag, < 80 cm hoogte).

De algemene kans op natuurlijke verjonging - ongeacht de boomsoort - blijft met 92 à 93 % vrij constant (een lichte, niet-significante daling). De kans op verjonging van Wilde lijsterbes en berk is duidelijk gedaald, daar waar deze van Hazelaar, Beuk en (in mindere mate) Gewone es gestegen is.

2.2 Abundantie aan natuurlijke verjonging

De abundantie aan natuurlijke verjonging wordt uitgedrukt als percentage bodembedekking, aan de hand van de schaal van Braun-Blanquet.

Onderstaande grafiek en tabel tonen de gemiddelde abundantie per boomsoort (gemiddelde op basis van de plaatsen waar verjonging van de soort effectief voorkomt).

Voor de meeste soorten wordt een stijging vastgesteld. Dit betekent niet noodzakelijk dat die soort meer verjongt, maar wel dat - als er verjonging is van die soort - die met een grotere bedekking voorkomt.

3 Doorgroeiende verjonging

Naast de evolutie van de zaailingen, geeft de bosinventarisatie ons ook een beeld van de evolutie van de doorgroeiende verjonging (diameter < 7 cm, hoogte > 2 m).

Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen natuurlijke of kunstmatige verjonging.

3.1 Kans op voorkomen

Onderstaande figuur en tabel tonen de kans op doorgroeiende verjonging per boomsoort voor heel Vlaanderen.

De bosinventarisatie stelt een algemene stijging - ongeacht de boomsoort - vast van 68% naar 81%. De grootste stijging is te zien bij Hazelaar, Wilde lijsterbes en Amerikaanse vogelkers.

3.2 Stamtal van doorgroeiende verjonging

Onderstaande grafiek en tabel tonen het gemiddelde stamtal per hectare per boomsoort (gemiddelde op basis van de plaatsen waar verjonging van de soort effectief voorkomt).

De grote betrouwbaarheidsintervallen laten niet toe om enige evolutie vast te stellen.

4 Natuurlijke verjonging per bestandstype

Het bestandstype wordt door de veldwerkers op het terrein ingeschat. Het ingeschatte bestandstype heeft betrekking op het hele bestand waarin het proefvlak zich bevindt en wordt gedefinieerd door het relatieve aandeel loofhout en naaldhout in het totale bestandsgrondvlak.

loofhout: < 20 % bijmenging naaldhout
naaldhout: < 20 % bijmenging loofhout
gemengd loofhout: 20 % < bijmenging naaldhout < 50 %
gemengd naaldhout: 20 % < bijmenging loofhout < 50 %

4.1 Kans op voorkomen

In onderstaande grafiek en tabel wordt de kans op natuurlijke verjonging per boomsoort weergegeven voor de verschillende bestandstypes.

Er zijn weinig duidelijke evoluties te detecteren. Natuurlijke verjonging van berk lijkt in de pure naaldhout- en pure loofhoutbestanden gestegen, deze van Hazelaar lijkt gestegen in de (gemengde) loofhoutbestanden.

4.2 Abundantie aan natuurlijke verjonging

De abundantie aan natuurlijke verjonging wordt uitgedrukt als percentage bodembedekking, aan de hand van de schaal van Braun-Blanquet.

Onderstaande tabel toont de gemiddelde abundantie per boomsoort voor de verschillende bestandstypes (gemiddelde op basis van de plaatsen waar verjonging van de soort effectief voorkomt).

5 Doorgroeiende verjonging per bestandstype

5.1 Kans op voorkomen

In onderstaande grafiek en tabel wordt de kans op doorgroeiende verjonging per boomsoort weergegeven voor de verschillende bestandstypes.

Door de grote betrouwbaarheidsintervallen zijn er geen duidelijke evoluties te zien, met uitzondering van een hogere kans op doorgroeiende verjonging van Wilde lijsterbes, Amerikaanse vogelkers en Amerikaanse eik in de naaldhoutbestanden.

5.2 Stamtal van doorgroeiende verjonging

In onderstaande tabel wordt het gemiddelde stamtal per hectare per boomsoort voor de verschillende bestandstypes weergegeven (gemiddelde op basis van de plaatsen waar verjonging van de soort effectief voorkomt).