Buiten LIFE

Het Agentschap voor Natuur en Bos heeft binnen het Belgisch deel van het projectgebied van LIFE+ FLANDRE verscheidene acties op het terrein uitgevoerd die niet worden meegefinancierd door LIFE maar die complementair zijn voor het project en zijn impact versterken.

Kaart: situering van de acties “Buiten LIFE”

1. Te De Panne, in het natuurreservaat ‘Duinen en Bossen van De Panne’, partim ‘De Westhoek’, palend aan de Belgisch-Franse grens: verwijdering over een oppervlakte van 1,25 ha Witte abelen om het doelhabitat ‘2130* Grijze duinen’ te herstellen. De werken omvatten de inrichting van een begrazingsblok door de plaatsing van een vee-kerende omheining over een omtreklengte van 1,2 km, het uitgraven van een poel (aquatisch biotoop van de doelsoort Kamsalamander) en de verwijdering van verscheidene kleine gebouwen. Uitgevoerd van 19 februari tot 23 oktober 2015.

Foto: verwijdering van witte abelen in ‘De Westhoek’
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. Te De Panne-Adinkerke, in het natuurreservaat ‘Duinen en Bossen van De Panne’, partim ‘Garzebekeveld’. Verwijdering van wilgen en populieren over een oppervlakte van 1,7 ha, afplagging over een oppervlakte van 0,3 ha, slibruiming uit een vijver van 0,23 ha, uitgraving van nieuwe poelen, plaatsing van een omheining met een omtreklengte van 2,3 km teneinde de doelhabitats ‘2130* Grijze duinen’ en ‘2190 Vochtige duinvallei’ te herstellen en aquatisch biotoop aan de Kamsalamander te bieden. Uitgevoerd van 23 februari tot 23 oktober 2015.

Foto: Garzebekeveld: afgeplagd terrain en nieuwe omheining
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. Te Koksijde, in het natuurreservaat ‘Noordduinen’, partim ‘Fluithoek’: afgraving van de bovenste bodemlaag tot op een diepte van 30 cm over een oppervlakte van 1 ha om het doelhabitat ‘2190 Vochtige duinvallei’ te herstellen. De werken omvatten ook de aanleg van een grote poel als aquatisch biotoop van de Rugstreeppad. Uitgevoerd van 5 oktober tot 16 oktober 2015.

Foto: Afgraving van de bovenste bodemlaag in de ‘Fluithoek’
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. Te Koksijde (Oostduinkerke), in het Vlaams natuurreservaat ‘Ter Yde’: zeving van het duinzand om het te zuiveren van puin en Dauwbraam (Rubus caesius) om zandverstuiving en het doelhabitat ‘2120 Witte duinen’ over een oppervlakte van 4,05 ha. Uitgevoerd van 10 tot 21 augustus 2015. Deze ingreep werd herhaald tijdens de zomer 2020 om de zandverstuiving door de wind in gang te houden.

Foto: herstel van witte duinen in ‘Ter Yde’
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

SN. Het ANB verwierf bij koopakte van 18 december 2015 een strook duingrond te De Panne die paalt aan het natuurreservaat ‘De Houtsaegerduinen’. Het aangekocht terrein, met een oppervlakte van 1 ha 39 a 34 ca, bestaat uit een reeks kleine voormalige zandige akkers, waarvan de aanleg dateert uit de 19de eeuw, en die verscheidene tientallen jaren geleden verlaten werden en sindsdien gebruikt werden door de voormalige privé-eigenaar als paardenweide. De voormalige zandige akkertjes zijn onderling gescheiden door houtwalletjes die beplant zijn met Zwarte els (Alnus glutinosa) en omvatten de ruïne van een voormalig vissershuisje. Omdat slechts een beperkt deel van het terrein binnen de afbakening van het Natura 2000 netwerk ligt, komt deze grondaankoop niet in aanmerking voor LIFE cofinanciering. Niettemin wil het ANB hier de historische houtwalletjes en hagen herstellen en in stand houden en op de voormalige zandige akkertjes bloemen- en insectenrijke graslanden ontwikkelen. De beboste delen van het terrein bieden ook terrestrisch biotoop aan de Kamsalamander (Triturus cristatus, code 1166) waarvan voortplanting regelmatig is vastgesteld in de poelen van het aanpalend natuurreservaat ‘De Houtsaegerduinen’. Ook zullen er hoogstam-fruitbomen aangeplant worden in de onmiddellijke omgeving van de ruïne van het vissershuisje om het milieu in functie van de Eikelmuis (Eliomys quercinus) te verbeteren. Er is immers nog steeds een populatie Eikelmuis aanwezig in de regio van het LIFE+ Natuurproject ‘FLANDRE’.

De Eikelmuis populatie in geheel Vlaanderen gaat achteruit. Om die reden werkt ANB aan het verbeteren van de omstandigheden voor de Eikelmuis door fruitbomen aan te planten en selectieve nestkasten op te hangen op terreinen die geschikt zijn voor de Eikelmuis, dikwijls in de omgeving van geïsoleerde woningen en ruïnes aan de rand van bos, zoals een paar locaties in de Oostvoorduinen-Oost.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5 en 6. Te De Panne, in het Natuurreservaat 'Duinen en Bossen van De Panne', partim 'De Westhoek', grenzend aan de Belgisch-Franse grens: Verwijdering van struikgewas en van de toplaag om over een oppervlakte van 1,56 ha de beoogde habitats '2190 Vochtige duinvallei' en ‘2130* Grijze duinen” te herstellen. Er werden twee pannen vrijgemaakt van struikgewas en er werden 2 poelen uitgegraven om waterhabitat te bieden aan Rugstreeppad en Kamsalamander. De werken werden uitgevoerd van 22 augustus tot 30 november 2016.

Foto: 'De Westhoek': herstel van een oude vochtige duinvallei door het verwijderen van struikgewas gevolgd door het afplaggen van graszoden
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7. In De Panne, in het natuurreservaat 'Duinen en Bossen van De Panne', partim 'Zwarten Hoek' en het ANB-perceel 'Veldhoek': uitgraving van ondiepe sloten langs de oevers van de vijver 'Drie Vijvers' en van enkele poelen in0 nabijgelegen vlakke weiden. De 'Zwarten Hoek' ligt buiten het Natura 2000 - netwerk, maar in een duin/polder overgangsvlakte die zich uitstrekt tussen de 'De Westhoek' (actuele kustduinen) en het ‘Domein Cabour' (zogenaamd 'fossiele' duinengordel), die allebei deelgebieden zijn van het Europees habitatgebied 'BE2500001 Duingebieden inclusief IJzermonding en Zwin' en van het natuurreservaat 'Duinen en Bossen van De Panne'. Het doel van de werken is om de Rugstreeppad en de Kamsalamander een aquatisch leefgebied te bieden om de migratie en de genenuitwisseling tussen de populaties van beide doelsoorten in enerzijds de 'Westhoek' en anderzijds het 'Domein Cabour' te vergemakkelijken. De ondiepe sloten en de poelen vormen een 'springplank' voor de migratie tussen 'De Westhoek' en 'Cabour' en dragen zo bij aan de ontwikkeling van een ecologische verbinding tussen beide duingebieden. Totale oppervlakte van nieuw aangelegde ondiepe sloten en poelen: 0,49 ha. De werken werden uitgevoerd van 24 augustus tot 6 september 2016.

Foto: nieuw aangelegde ondiepe sloot langs de oever van de vijver 'Drie Vijvers' bij 'Zwarten Hoek'
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8. Te Koksijde, 'Belvedèreduinen': sloop van 7 kleine gebouwen en andere constructies om het habitattype '2130* Grijze duinen' te herstellen. De sloopwerken werden uitgevoerd van 27 september tot 4 oktober 2017. Eén bouwvallig gebouw werd niet gesloopt omdat het de mogelijkheid tot nestelen biedt aan de Eikelmuis.

Foto's: luchtfoto's van het betreffende deel van het duingebied 'Belvedère' voor en na de sloop van 7 kleine gebouwen. De rode cirkels geven de locaties aan van de gebouwen die werden afgebroken. Het centrale gebouwtje (niet aangeduid met een rode cirkel) werd gespaard om nestgelegenheid te bieden aan de Eikelmuis.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9. Te De Panne, in het natuurreservaat 'Duinen en Bossen van De Panne', partim 'Houtsaegerduinen': verwijdering van struikgewas en witte populieren en invasieve exotische struiksoorten om de habitats '2130* Grijze duinen' te herstellen over een oppervlakte van 4,45 ha, '2190 Vochtige duinvalleien' over een oppervlakte van 0,73 ha en ‘2180 Beboste duinen’ over een oppervlakte van 1 ha. Uitvoering van de werken: van 25 januari 2017 tot 24 januari 2018.

Foto: 'Houtsaegerduinen': herstel van '2130* Grijze Duinen': nadat de worteluitlopers van witte abeel zijn verwijderd, zijn de hoge grassen (Arrhenatherum elatius, Holcus lanatus etc.) gemaaid en wordt het maaisel manueel opgeruimd met rakel en hooivork
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

10 en 12. Te De Panne, in het natuurreservaat 'Duinen en Bossen van De Panne', partim 'De Westhoek': verwijdering van struikgewas, hoge grassen zoals Duinriet (Calamagrostis epigejos) en riet (Phragmites australis), om de habitats '2130* Grijze duinen' te herstellen over een oppervlakte van 4,08 ha en '2190 Vochtige duinvalleien' over een oppervlakte van 3,38 ha. Uitvoering van de werken: van 25 januari 2017 tot 24 januari 2018.

Foto: 'De Westhoek': verwijdering van dichte rietvegetatie om het pionierstadium van het leefgebied '2190 vochtige duinvallei' te herstellen
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

11. Te Nieuwpoort, in de 'Simliduinen' (aangekocht door het Vlaamse Gewest - ANB op 27 januari 2017 in het kader van actie B.1): verwijdering van voormalige tennisbanen en minigolf om de habitat '2190 Vochtige duinvallei' te herstellen over een oppervlakte van 0,59 ha. Het verwijderen van de constructies werd uitgevoerd van 21 februari tot 28 september 2019. De verwijdering van de tennisbanen en de minigolf om een vochtige duinvallei te herstellen worden medegefinancierd door het INTERREG V-project VEDETTE, acroniem van 'Vers une Ecodestination Transfrontalière d'Excellence', webpagina: https://www.natuurenbos.be/interreg-v-project-vedette. Zoals de naam van het project al aangeeft, zijn de belangrijkste doelstellingen van dit INTERREG V-project gericht op het eco-toeristische en natuurgerichte recreatieve gebruik van de regio tussen Duinkerke en Westende. Partners in dat project zijn, naast de 3 projectpartners van LIFE+ FLANDRE, de Provincie West-Vlaanderen, de Vlaamse Landmaatschappij, de Communauté Urbaine de Dunkerque, het Centre Permanent d'Initiative pour l'Environnement (CPIE Flandre maritime) en het Agence d'Urbanisme (AGUR). Al deze partners zijn vertegenwoordigd in het Raadgevend Comité van LIFE+FLANDRE. Hoewel het INTERREG V VEDETTE-project vrij sterk gericht is op ecotoerisme en natuurrecreatie, omvat het ook enkele instandhoudingsacties, zoals het herstel van een duinpanne door het verwijderen van een sportcomplex in de 'Simliduinen' te Nieuwpoort en de experimentele reactivering van de Eolische zandverstuivingsdynamiek in de 'De Westhoek' te De Panne. Geen van deze ecologische herstelmaatregelen werden opgenomen in het LIFE+ FLANDRE-projectprogramma.

Foto: de in uitvoering zijnde verwijdering van tennisterrein en minigolf (zomer 2019)

Foto: de herstelde vochtige duinpan op 24 maart 2020
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

13. Te Koksijde (Oostduinkerke), in het natuurreservaat 'Ter Yde', partim 'Hannecartbos': het verwijderen van een stuk van een afstervende elzenaanplanting langs de 'Beek zonder Naam' en het vrijmaken van de beek om het habitat '2190 Vochtige duinvallei' te herstellen over een oppervlakte van 1 ha als uitbreiding van de 6 ha grote zone die reeds in het kader van het LIFE-Natuurproject 'FEYDRA' (2002-2005) van elzen was ontdaan en waar het habitat “vochtige duinvallei” zich inmiddels zeer goed heeft hersteld. De werken werden uitgevoerd tussen 10 september en 4 december 2018.

Foto: verwijdering van een strook afstervend elzenbos langs de Beek-zonder-Naam in Hannecartbos te Koksijde (Oostduinkerke)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

14. Te Nieuwpoort, in het natuurreservaat ‘De IJzermonding’, het afgraven van een voormalig stort van baggerslib voor het herstel van de getijden-onderhevige habitats ‘1130 slibplaten’ en ‘1310-1330 Atlantische zoute schorren’, tevens rustplaatsen van Gewone zeehond en foerageergebied van talrijke wadvogels, over een oppervlakte van 1,80 ha. De werken werden uitgevoerd van 7 januari tot 4 oktober 2019. Dit werk werd gedeeltelijk mee bekostigd door de MDK-afdeling Kust.

Waarschuwingsbericht